Schoolleider Heleen Albers van partnerschool de CSB in Amsterdam vertelt enthousiast over haar school en het betekenisvol onderwijs waarmee ze zich profileren, de fijne samenwerking met Trainees in onderwijs én de leuke nieuwe collega's die dat voortgebracht heeft!
Allereerst: wat maakt het onderwijs zo’n mooie plek om te werken?
‘Ik denk dat als je aan de gemiddelde medewerker in het onderwijs vraagt “waarom werk je op een school?”, dat velen zullen aangeven graag zinvol en betekenisvol bezig te willen zijn. Ikzelf vind het mooi dat je met dit werk veel ontwikkeling ziet bij de leerlingen en de mensen die hier werken.’
Vanuit die interesse is Heleen destijds zelf het onderwijs ingestapt als docent economie en wiskunde. Gaandeweg haar onderwijscarrière verruilde ze haar positie voor de klas voor de functie van schoolleider. ‘Nu ben ik nog steeds met die voorliefde voor ontwikkeling bezig, maar waar mijn aandacht eerst vooral uitging naar de ontwikkeling van de individuele leerling, houd ik me nu vooral bezig met de ontwikkeling van de medewerkers en de school als organisatie.’
Kun je wat vertellen over de CSB?
‘Elke school heeft natuurlijk kernwaarden. Zo hebben wij daar ook vijf van; ambitieus, betrokken, creatief, onderzoekend en toekomstgericht. Daarbij noemen we onszelf op de CSB een brede school, waar we kinderen begeleiden naar hun mavo-, havo- of vwo-diploma. De CSB verbindt zich niet aan een bestaand onderwijsconcept (zoals Montessori of Dalton), maar onderscheidt zich wel door de manier waarop leerlingen het onderwijs aangeboden krijgen.’ Destijds legden ze met het hele team zelf een visie op onderwijs vast.
‘Wij bieden hier op de CSB betekenisvol onderwijs aan,’ zegt Heleen daarover. Wat dit betekent vat ze samen in drie pijlers. ‘De eerste pijler is dat er in elke les verbinding is tussen leerstof, leerling en maatschappij; de tweede pijler is dat er voor elke leerling sprake is van passende autonomie; de derde pijler is het belang van aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen. Die drie pijlers willen we in de vaklessen terugzien. Het uithangbord van betekenisvol onderwijs is dan ook ons projectonderwijs Millennium Skills,’ legt Heleen uit.
Wat maakt betekenisvol onderwijs en de Millennium Skills zo bijzonder en belangrijk?
Heleen vertelt dat Millennium Skills de focus legt op het aanleren van vaardigheden zoals communiceren, samenwerken en kritisch denken. Het is een projectmatige manier van werken binnen klas 1 t/m 3 waarbij leerlingen een halve tot hele dag per week groepsdoorbroken aan de slag gaan met thema’s gericht op technologisch- en grafisch design en Junior Businessschool. Hierbij worden de leerlingen van alle niveaus dus samengebracht en nemen ze die dagen lekker geen boeken mee naar school.
‘Daar waar leerlingen op de reguliere lesdagen volgens een rooster extern gedifferentieerd werken (je zit in een mavo-, of havo- of vwo-klas), denken we dat bij het aanleren van deze vaardigheden het juist niet goed is om leerlingen te differentiëren naar intellectueel niveau,’ benadrukt Heleen. Het is een volledig zelf-ingericht programma met aandacht voor collaboratie en connectie.
Jullie zijn al een aantal jaar partnerschool van Trainees in onderwijs en er zijn ondertussen al vijf trainees bij jullie op school gestart. Welke mogelijkheden biedt deze onderwijsvorm van betekenisvol onderwijs aan trainees?
‘Millennium Skills is ook voor trainees een soort proeftuin waarin ze allerlei werkvormen en ideeën kunnen uitproberen’. Trots vertelt Heleen dat een trainee onlangs nog zei: ‘de mogelijkheden die ik hier krijg ervaar ik echt als cadeautje’. Op de CSB krijgen trainees de vrijheid om vanuit hun eigen kennis en interesses binnen de Millennium Skills te doceren buiten de kaders van het reguliere onderwijsprogramma. 'Zo heeft oud-trainee Doortje een connectie met Japan, zij verzorgt regelmatig Japanse taallessen aan leerlingen. Oud-trainee Denise organiseert eens in de zoveel tijd een sterrenkundeavond. Iedereen heeft op die manier wel iets unieks bij te dragen. Wil je iets? Dan gaan we het ook regelen!’ geeft Heleen aan.
Naast de ontwikkeling van de leerling staat ook de voortdurende ontwikkeling van medewerkers hoog in het vaandel op de CSB. Heleen zegt hierover: ‘Als je op een school werkt waar het woord “leren” centraal staat, dan verwachten wij dat ook van onze medewerkers’. De Millennium Skills biedt ook aan docenten dus veel mogelijkheden tot ontplooiing.
Welke kansen zag jij als schoolleider voor een samenwerking met Trainees in onderwijs?
‘Ik kijk altijd uit naar nieuwe collega’s met een frisse blik, en in dit geval een frisse academische blik. Dat vind ik wel echt van meerwaarde. De trainees zijn allemaal high potentials die ook nog eens bewust de keuze maken voor het onderwijs. En ik vind het een verrijking voor ons team dat zij andere werkervaring meenemen.’
Daarnaast is Heleen ook onder de indruk van de onderzoekende houding van trainees, die sterk ondersteund wordt vanuit de lerarenopleiding én het traineeprogramma: ‘Dat is natuurlijk fijn voor hen, maar ook voor ons. Er zijn in een school altijd wel interessante en complexe vraagstukken, en hoe mooi is het als je dan mensen hebt die daar dan een antwoord op willen en kunnen verzinnen?’
Waaraan herken jij een goede trainee voor de CSB?
Als er een klik is, dan voel je dat meteen, laat Heleen weten. Afgelopen jaar zocht ze bijvoorbeeld helemaal geen trainee voor het vak aardrijkskunde, maar op de matchingsdag bleek er toch sprake van wederzijdse interesse. ‘Ik weet helemaal niet of ik voor jouw vak uren beschikbaar heb, maar ik ga iets voor je verzinnen, want ik wil jou erbij hebben’, herinnert Heleen zich terugblikkend op die kennismaking.
‘Het belangrijkste wat ik merk, is dat trainees vaak ontzettend sociale dieren zijn die graag in de verbinding komen, zowel met de leerlingen als met collega’s.’ Dit is ook wel belangrijk op een Amsterdamse school als de CSB, geeft Heleen aan. ‘Onze leerlingpopulatie is een afspiegeling van de Amsterdamse bevolking, het zijn echt wel street wise kinderen. Je moet met ze in verbinding blijven. Onderwijs kan het verschil maken voor jongeren, dus het is echt heel belangrijk dat dit goed gebeurt. Ik denk dat in Amsterdam, en in ons geval op de CSB, het nog meer van belang is dan elders dat een trainee of een nieuwe docent openstaat voor onze leerlingen. En dat je tegen een stootje kan, om het maar zo te zeggen. Dus: iedereen die respectvol omgaat met en vol nieuwsgierigheid openstaat voor de ander is hier welkom. Daarnaast streven we ernaar dat de leerlingpopulatie en ons medewerkersbestand die diversiteit in de samenleving zo goed mogelijk weerspiegelt.’
Hoe worden de trainees op de CSB ontvangen?
Als opleidingsschool besteedt de CSB, naast natuurlijk het opleiden van leerlingen, ook veel tijd aan het begeleiden van nieuwe docenten en docenten in spé. Met veel aandacht en zorg krijgen nieuwe teamleden tools aangereikt om zich het leraarschap eigen te maken. ‘We krijgen, en dat zeg ik met gepaste trots, vaak positieve feedback van trainees en stagiaires. Ook realiseren we ons dat het van belang is om echt veel tijd te investeren in docenten in opleiding. Op de CSB hebben we een heel erg leuk docententeam en je wordt hier altijd heel warm ontvangen. Je krijgt bij ons veel vertrouwen, je mag hier veel uitproberen, lekker vallen en dan helpen we elkaar weer overeind.’
Wat zou je willen zeggen tegen collega-schoolleiders die overwegen een partnerschool te worden van Trainees in onderwijs?
Aan collega’s op andere scholen die de kansen en knelpunten nog aan het afwegen zijn voordat ze besluiten om partnerschool te worden heeft Heleen een duidelijke boodschap: ‘gewoon echt niet twijfelen’. Ze vervolgt: ‘Ik zie veel potentie in trainees en ervaar duidelijk de meerwaarde die ze meebrengen. Ik zou schoolleiders wel willen meegeven: houd ze een beetje in de gaten, de trainees. Het is namelijk niet niks als je nog nooit voor de klas hebt gestaan. Trainees zijn écht pareltjes die je moet koesteren, en dan hebben ze ook heel veel moois te bieden aan jouw school.’
