Filosofie als vak in de onderbouw van het vwo opzetten
Wij (Johannes en Sandro) werken op de CSB Amsterdam en zijn als docenten werkzaam in de sectie filosofie en levensbeschouwing. Wij doen een project om filosofie als vak in de onderbouw van het vwo op te zetten. Bij ons op school hebben leerlingen verplicht filosofie in 3 en 4 vwo. Vanaf 5 vwo is filosofie een keuzevak waarin ze eindexamen kunnen doen. Daarnaast hebben leerlingen bij ons op school verplicht levensbeschouwing in de 1e en 2e klas (alle niveau) en in 4 havo. Vanuit de schoolleiding is het verzoek gekomen om filosofie als vak op termijn te kunnen aanbieden in de 1e en het 2e van het vwo, zodat het in plaats van levensbeschouwing komt van 1 en 2 vwo. Wij zijn dit jaar met ons project gestart en geven nu filosofie in de brugklassen vwo en havo/vwo.
Wij hebben het project als volgt aangepakt. Als eerste hebben we bepaald dat we vier thema’s wilden behandelen (iedere periode een nieuw thema dat afgesloten wordt met een toets). De thema’s corresponderen met een hoofdvraag. Deze vragen zijn:
- Wat is filosofie?
- Wie ben ik? (Wijsgerige antropologie)
- Wat moet ik doen? (Ethiek)
- Waarom leef ik samen? (Sociale filosofie).
Vervolgens hebben we bij deze thema's zelf leerdoelen opgesteld. Daarna hebben we verschillende teksten en vragen uit bestaande methodes gekopieerd en zelf een werkboek samengesteld. Uiteindelijk toetsen we de leerlingen op verschillende vormen van kennis en vaardigheden. Toetsvormen die dit jaar aan de orde komen zijn: in een video vertellen ‘wat filosofie is’, een begrippenoverhoring, een groepspresentatie geven over de vraag ‘wie ben ik?’, een toets maken over de vraag ‘wat moet ik doen?’, en een podcast als tweetal opnemen over de vraag ‘waarom leef ik samen?’
Aan het eind van iedere periode en aan het eind van dit schooljaar evalueren we het vak. Wanneer de evaluatieresultaten positief zijn dan zullen we filosofie als vak ook opzetten in de 2e klas van het vwo. Uiteindelijk zal de school een doorlopende leerlijn krijgen waarin filosofie van de 1e tot en met de 6e van het vwo wordt aangeboden.
De schoolleiding is heel blij dat wij dit vak opzetten in de brugklas. Ook hebben wij vertrouwen in onze opzet en aanpak. Wij krijgen alle ruimte en vrijheid om het project vorm te geven zoals wij dat willen.